Son günlər Zerdab.com saytının emailinə Həsən bəy Zərdabinin şəcərəsi ilə bağlı yazılarla əlaqədar çoxlu sayda məktublar daxil olur. Zəng vurub fikir bildirənlər də az deyil.
Tələbləri nəzərə alaraq, həmin məktubları heç bir düzəliş etmədən oxuculara təqdim edirik. Bildiririk ki, Həsən bəy Zərdabinin şəcərəsi ilə bağlı yazılar müəllif araşdırması olduğundan buradakı hər hansı anlaşılmazlığa görə, Zerdab.com saytı məsuliyyət daşımır. Müəllifin razılığı olarsa, həmin yazıları saytdan çıxarmağa hazırıq.
Dəqiqləşdirmələr aparılandan sonra bu yazılar yenidən oxuculara təqdim oluna bilər.
Şərhlər:
Camil Əsədov: Hörmetli Nicat bey, Eldeniz muallim! Hörmətli admin! Öz adımdan, Xanlar bəy Əsəd bəy oğlu Məlikovun, Cəmilə xanımın Zərdabda , Bakıda, Qırgızstanda, Kanadada yaşayan qohumları adından xahiş edirəm ki (hələki xahiş edirəm), yazıda Cəmilə xanım, Güllü xanım, Xanlar bəy, Cəmil bəy barədə gedən səhvlərə düzəliş edilsin, yaxud həmin abzas tamamilə yazıdan goturulsun. Yoxsa burada yazılanlarla başqalarına məlum olnaları birləşdirdikdə belə alınır ki, güya nənəm Güllü xanım Xanlar bəyin qızıdır və o hansısa Cəmillə ailə qurub. Halbuki bu Cəmil bəy Xanlar bəyin ogludur. Nəticədə isə bilirsiz nə alınır-mənim nənəmlə babam bacı qardaş olublar. Vallah bilmirəm gülüm ya hirslənim. İnanıram ki, bu yanılışıqlar tezliklə duzəldiləcək. Ən azından çoxdan dunyasını dəyişmisiş insanların ruhları xatirinə.
Anifa: Maraqlidi………….Adam nenesine nece xala deye bilir???????????
Camil Əsədov:
Eldəniz bəy, araşdırmalarınız və çəkdiyiniz eziyyət ucun sag olun. Amma bezi meseleleri deqiqlesdirmek isterdim. Cemile Seferali bey qizi, Xanlar beyin (shecerede qeyd etdiyiniz Əsəd beyin oglu) deyil Suleyman beyin yoldashi olub. Xanlar bəyin həyat yoldashı Firəngiz xanım olub. Gullu xanimın anası Cəmilə xanəm , atası Suleyman bəydir. Cəmil adında oğlan dedyiniz Əsəd bəyin oğlu Xanlar bəyin oğludur.Cəmil bəy Gullu xanımla ailə qurmuş , onalrın Firəngiz, Tavuz, Yavuz (Yavuq deyil) və Shəmil adında ovladları oımushdur. Shəmil ushaq vaxtı , Yavuz isə təxminən 16 yashinda vəfat etmishdir. Tavuz və Firəngiz isə yaxın vaxtlara qədər yashmış və Zərdab rayonunda vəfat etmishdir.
Camil Əsədov:
Süleyman bəyin Cemilə xanimdan yeganə ovladı Güllü xanım, ikinci həyat yoldashı Reyhan xanimdan isə 4 ovladı olmushdur. Xanlar bəyin isə Firəngiz xanımdan Cəmildən başqa Bikə adında bir qız ovladı da olmushdur. Xanlar bəy sonradan Nazlı xanımla da ailə qurmuş , bu nigahdan Əsəd, Məmməd, Əhmad və səhv etmirəmsə Xanım adında qızı olub. Xanlar bəyi sürgünə məhz sonuncu ailə üzvlıri ilə burgə göndərmişlər (Cəmil və Bikənin ayrıca ailələri oldugundan). Xanların qızı Xanım surgunun ilk gunlərində Qazagıstanda dunyasını dəyişmiş, Əsəd müharibənin ilk günlırində könüllü doyuşə getmiş, itkin dusmushdur. Məmməd və Əhməd isə otən esrin son illərinə kimi Qırgızstanda yashamıs , ele orada da dunyalrını dəyişmişlər. Hal-hazırda Xanlar bəyin övladları olan Cəmil bəy və Bikə xanımın nəslinin nümayəndələri Zərdabda, Əhmədin nəslinin davamcilari isə Qırgızstnada yaşayırlar. Cəmil bəyi isə 37-ci ildə gullələyiblər.
Anifa:
Men de bele bir kitabin yazildigini eshidende cox sevindim…Fikirleshdim ki yeni ne ise oyreneceyik.Men de bashgalari kimi nezaket xetrine muellifi terifliyib, teshekkur ede bilerdim.Etdim de.Amma sonra gordum ki yanilmisham…..Yazida sehvler oldugca coxdu.Bizim ailemiz hagginda yazilanlar ise meni cox teccublendir.Bir iki sheiy cixmagla hamsi yalnishdi.Men muellifden teleb edirem (bashgalarini nece isdiyir ele yaza biler) Hemdullah bey Seferali oglu Selimovun ailesine aid olan melimatlara bir de baxsin !!!Bize aid olan ne varsa oldugu kimi yazsin.
Camil Əsədov:
Xanlar bəyin Cəmilə xanımla ailə qurmadigini yazdim ve bunu deqiqi bilirem. O ki qaldi Xanlar beyin Allahqulubaginda yashamasi meselesine. Bu da mence bir az qeyri deqiqdir. Bele ki, en azindan Sovet Hakimiyyeti dovrundə o Zərdabda yaşayıb. 1933-cü ilde antisovet tebligatı bəhanəsi ilə DTK tərərfindən həbs ediləndə, sonralar 1937-də sürgün ediləndə də Zərdab da yaşayıb.(bu barədə arxiv materialı var). Bundan başqa Zardabinin Zərdab məktublarında Xanlar bəyin atası Əsəd bəyin adı Zərdablı bıylırdın biri kimi gedir( o bu məktublarında Qarabaglı Əlinin bəylərə kəsdiyi haqqdan danışır, burada Zərdab bəyləri sırasında Əsəd bəyin də adını çəkir). Nədən ata Zərdabda yaşaya -yaşaya oğul Allahqulubağlnda yaşamalı idi? Həmçinin nənəm Güllü xanım (ölənə kimi hamı onu Güllü xanım deyə çağırırdı), həmişə onların Kür tətəfdə (indiki Kür restoranından bir az irəli) yaşadıqlarını deyirdi. Xanlar bəy 1957-ci ildə qısa müddətə Vətənə döndükdə məhz o tərəfləri ziyrət etmişdir. Onun oğlunun Əhməd Məlikovun da evlərinin, mənim qeyd etdiyim tərəflərdə oldugunu, deməyini mən Qırğızstanda olanda da, onlar Zərdaba gələndə eşitmişəm.
Camil Əsədov:
Onu da qeyd etmək istərdim ki, mən Xanlar bəyin oglanlarının adın qetd edərkən Əhmədalı və Məmmədalının adlarının qısa variantını- Əhməd və Mammaed – qeyd etmişəm. Sürgün həyatlarında və sonradan onları belə çağırmışlar.
Qeyd edək ki, bunlar həmin məktubların yalnız bir hissəsidir. Tələbləri nəzərə alaraq bu məktubları yayımlamaq məcburiyyətində qaldıq.
HAMINIZI SALAMLAYIRAM. ELDENIZ MUELLIM CHOX AQIR VE MUREKKEB BIR ISHI UZERINE GOTURUB, CHOX DA ZEHMET CHEKIB, BUNA GORE ONA TESHEKKURLER! EN ESASI ODUR KI, ELDENIZ MUELLIM NEYISE QESDEN TEHRIF ETMEYIB, SEHV ISE OLA BILER VE BELE SEHVLERI DUZELTMEK OLAR VE LAZIMDIR. MENCE, VLADIMIR LENININ SOZUDUR KI, HEQIQET MUBAHISEDE UZE CHIXIR. BIR DE KI, YA SAHIB, YA DA XETIB TEBRIZI DEYIR KI, SEHVIMI UZUME DEYEN SHEXS MENIM DOSTUM, SEHVIMI GORUB DEMEYEN DOSTUM ISE DUSHMENIMDIR, CHUNKI SEHVIM DEYILENDE SEHVI DUZELDIREM, SEHVIM GIZLEDILENDE DUSHMENLERIM ONDAN MENE QARSHI USTALIQLA ISTIFADE EDIB MENI PIS VEZIYYETDE QOYURLAR… 1 DAHA ELDENIZ BEYE BOYUK ZEHMETINE GORE TESHEKKURLER! VE INANIRAM KI, O, ZERDABI NESLININ HEQIQI NUMAYENDELERININ DEDIKLERINI DIQQETE ALACAQ. SHUKUR ALLAHA KI, BIZ, YAZIYA POZU YOXDUR, PRINSIPI ILE ISHLEMIRIK… SOHBETINIZE MUDAXILE ETDIYIM UCHUN UZR ISTEYIREM. SAQ OLUN.
Nicat qardash, chox saq ol ki, bele aktual ve mubahiseye sebeb olan movzulari sayta chixarirsan. Chunki indiki nesil gedenden sonra bu cur meseleler qaranliq qalacaq, qaranliqa ise hansi canli desen gelib chixir… Ozunu esas olmadan Zerdabi neslinin toremesi kimi qeleme verenler ise neinki qaranliqda, ele ishiqda da meydan sulayirlar…
Hənifə xanım, Cəmil bəy Sizə salamlarımı yetirirəm!
Xatırlatmaq istəyirəm ki,”Həsən bəy Zərdabi irsi: keşməkeşli həyat yolu” adlı kitab çapa gedənədək Zerdab.com saytı vasitəsilə Zərdabi irsi ilə məşğul olan Zərdabisevərlərə, Zərdabişünaslara, Zərdabi nəslinin nümayəndələrinə tərəfimdən müraciət olunmuşdur ki, əgər bu mövzu ilə bağlı bilgiləriniz və yaxud da hansısa iradlarınız varsa bu sayt vasitəsilə bildirəsiniz.
Narahatçılığa lüzum yoxdur. Hər bir kəs tərəfindən bildirilən iradlara, məlumatlara tərəfimdən çox diqqətlə yanaşılaraq bir daha araşdırmalar, dürüstləşmələr aparılır, uyğunsuzluqlar, yanlışlıqlar aradan qaldırılır. Elə hesab etməyin ki, məlumatlar saytda əks olunan kimi qalmışdır.
Oki qaldı müəllifə qarşı “hələ ki, xahiş edirəm”, “mən də belə bir kitabın yazıldığını eşidəndə çox sevindim… Fikirləşdim ki, yeni nə isə öyrənəcəyik. Mən də başqaları kimi nazakət xatirinə müəllifi tərifləyib, təşəkkür edə bilərdim. Etdim də. Amma sonra gördüm ki, yanılmışam…” və s. ifadələrinizə görə çox sağ olun!
Sonda isə tələbləri nəzərə alaraq bu məktubları yayımlamaq məcburiyyətində qaldığınızı bildirirsiniz.
Yenə təkrar olaraq diqqətinizə çatdırıram ki, narahat olmaya bilərsiniz. Həsən bəy Zərdabi nəslinin çoxşaxəli şəcərəsi, onun nəslinin geniş qohumluq əlaqələri olması ulularından tutmuş müasir dörə qədər kitabda şəcərə ardıcıllığı ilə öz əksini tapmış və mən bu yolda gecəli-gündüzlü zəhmətimin bəhrəsini monoqrafiyam işıq üzü görən zaman İnşallah özümdə rahatlıq tapacaq və bununla Zərdabinin, onun ulularının, övladlarının ruhu şad olacaq.
Müəllifə olan münasibətinizə görə çox sağ olun!
eldaniz muellim hec da ruhdan duwmayin cunki bizim adetimizdi kimasa dayaq olub komak evezina hamiwe onun tutduqu iwina enqel etmaliyik . size can saqliqi ve tutduqunuz iwlerinizde uqurlar.
cox hormetli anonim! ne anonimliye ehtiyac yox, ne de ki vekilliye. Biz Eldəniz muallimle bir birimizi cox gozel basha dusuhub problemlərimizi həl edə bilirik.
Comments are closed.